Lương Công Chức Thái Lan

Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai - Ảnh: GIA HÂN

Việt Nam đang ở đâu trong bản đồ thu nhập thế giới?

Chiều 31-5, phát biểu thảo luận về kinh tế - xã hội, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Quốc hội Vũ Thị Lưu Mai cho biết dự kiến tháng 10 tới, Chính phủ sẽ trình Quốc hội chính sách cải cách tiền lương theo nghị quyết 27 của trung ương.

Bà Mai cho biết sau 4 lần cải cách tiền lương, hiện thực tế lương cán bộ công chức vẫn khá thấp: "Việt Nam đang ở đâu trong bản đồ thu nhập thế giới? Sẽ khập khiễng nếu so sánh với các nước phát triển, nhưng so với các nước trong khu vực có khoảng cách không nhỏ".

Bà Mai dẫn chứng một sinh viên Việt Nam mới ra trường có mức lương khoảng hơn 3,4 triệu đồng/tháng. Mức lương trung bình công chức trên dưới 10 triệu đồng/tháng. Trong khi ở Thái Lan là 56,7 triệu, Malaysia 29 triệu, Campuchia 17 triệu đồng.

Theo bà Mai, nghị quyết 27 của trung ương đề ra lộ trình cải cách cụ thể, nhưng đã 3 năm Chính phủ lỡ hẹn việc đề nghị thời điểm cải cách tiền lương, dành nguồn lực cho đầu tư phát triển, phục hồi kinh tế.

Bà đặt vấn đề tới đây cải cách tiền lương chưa rõ mức tăng là bao nhiêu nhưng cần thay đổi căn bản thực chất, không chỉ hình thức.

"Bối cảnh hội nhập, rào cản quốc gia không còn là vấn đề, cạnh tranh thu hút nhân lực chất lượng cao diễn ra gay gắt. Đặc biệt các quốc gia đang đối mặt già hóa dân số, thu hút nhập cư là chìa khóa tăng trưởng kinh tế.

Nếu không có chính sách hợp lý thì hoàn toàn thua ngay trên sân nhà trong thu hút nhân lực chất lượng cao", bà Mai nói thêm.

Bà Mai kiến nghị thực hiện nghiêm quy định ở nghị quyết 27, theo đó hằng năm dành 50% tăng thu dự toán, 70% tăng thu ngân sách thực hiện ngân sách địa phương và 40% tăng thu ngân sách trung ương để dành tăng lương.

Phân bổ đúng trật tự ưu tiên khi dùng nguồn tăng thu, tức là ưu tiên cho chính sách tiền lương trước khi xem xét các dự án đầu tư.

Năm 2022 tăng thu lớn, ngân sách trung ương là 195.000 tỉ đồng, ngân sách địa phương 208.000 tỉ đồng, số chuyển nguồn cải cách tiền lương 269.000 tỉ đồng, trong số này cần dành nguồn lực tương xứng cho cải cách tiền lương.

"Coi trả lương là hình thức đầu tư, đầu tư cho con người, tương lai. Chỉ khi đầu tư tương xứng mới mang lại hiệu quả thiết thực. Đất nước không thiếu người tài, không thiếu người tâm huyết muốn cống hiến, nhưng cần chính sách đủ mạnh, tạo niềm tin cho người lao động", đại biểu Vũ Thị Lưu Mai nhấn mạnh.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà - Ảnh: GIA HÂN

Giải trình ở cuối phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà trả lời về tình trạng một bộ phận cán bộ, công chức né tránh, thiếu trách nhiệm, sợ sai trong thực thi công vụ, đã làm nóng nghị trường.

Bà Trà cho biết hiện trạng này không diễn ra đơn lẻ, mà ở nhiều địa phương, cả một số bộ, ngành trung ương, thể hiện rõ nhất trên lĩnh vực đầu tư công, quản lý đất đai, bất động sản, mua sắm trang thiết bị khu vực công...

Tình trạng này đã làm chậm trễ và trì trệ hoạt động công vụ, bào mòn và suy giảm niềm tin của người dân và doanh nghiệp đối với cơ quan nhà nước...

Bộ trưởng cho biết Bộ Nội vụ đang tham mưu thể chế hóa chủ trương của Đảng về khuyến khích bảo vệ cán bộ, đổi mới sáng tạo, dám nghĩ, dám làm... Hiện bộ đã lấy ý kiến các bộ, ngành, chuyên gia, 63 tỉnh thành, thẩm định của Bộ Tư pháp.

Nhưng do vướng về mặt pháp lý, thẩm quyền nên bộ đã báo cáo Ban cán sự Đảng Chính phủ để báo cáo cấp thẩm quyền. Nếu cần thiết sẽ báo cáo Quốc hội để ban hành nghị quyết thí điểm nhằm bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm.

Bà Trà cũng đồng tình với ý kiến của đại biểu Lưu Mai và cho biết sẽ tham mưu cho cấp có thẩm quyền lộ trình cải cách chính sách tiền lương, đảm bảo thu nhập của cán bộ, xác định rõ trách nhiệm người đứng đầu cơ quan, tổ chức trong thực thi công vụ, thực hiện đồng bộ các giải pháp để "quyết tâm công phá sợ sai, sợ trách nhiệm và không làm trong thực thi công vụ".

Tại phiên thảo luận toàn thể của Quốc hội về tình hình kinh tế - xã hội chiều 31/5, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (đoàn Hà Nội) cho biết, tháng 10 tới đây, dự kiến Chính phủ sẽ trình Quốc hội phương án cải cách tổng thể về tiền lương theo Nghị quyết 27.

Đại biểu nhận định, chính sách tiền lương rất quan trọng, là yếu tố thúc đẩy kinh tế phát triển. Chính sách tiền lương bất hợp lý, ngược lại, sẽ là rào cản với bước tiến của xã hội.

Trải qua 4 lần cải cách tiền lương, đại biểu Vũ Thị Lưu Mai cho rằng, thực tế mức lương của cán bộ công chức vẫn thấp. Bà Mai băn khoăn, Việt Nam đang ở đâu trên bản đồ thu nhập thế giới?

Đại biểu xác nhận, sẽ là khập khiễng nếu so sánh mức lương với cán bộ, công chức của các nước phát triển, song so với các nước trong khu vực, tiền lương của công chức Việt Nam đang có khoảng cách không nhỏ.

Một sinh viên mới ra trường tại Việt Nam, bước vào môi trường công có mức thu nhập 3.480.000 đồng/tháng. Mức lương trung bình của công chức cả nước cũng chỉ trên dưới 10 triệu. Bà Mai so sánh con số này với thu nhập trung bình của công chức Thái Lan là 56,7 triệu đồng, Malaysia là 29 triệu đồng và Campuchia 17 triệu đồng.

Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (Ảnh: Quochoi.vn).

Nghị quyết 27 của Trung ương đề ra lộ trình cải cách cụ thể với tiền lương của khu vực công nhưng đến nay đã 3 lần lỡ hẹn. Lý do, cả nước cần dồn nguồn lực, tập trung đầu tư phát triển phục hồi kinh tế sau đại dịch.

Dù đánh giá chủ trương lùi việc thực hiện lộ trình cải cách tiền lương là đúng nhưng đại biểu cũng chỉ ra thực tế, cả hiện còn hơn 14.000 tỷ đồng vốn chương trình phục hồi kinh tế chưa kịp phân bổ và hơn 420.000 tỷ đồng vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn chưa được giao.

"Trong lúc thực hiện chính sách thắt lưng buộc bụng, một phần nguồn lực chưa được phát huy hiệu quả, đó là điều đáng tiếc", nữ đại biểu đoàn Hà Nội bày tỏ.

Tới đây, nối lại lộ trình cải cách tiền lương, đại biểu cho rằng rất cần sự thay đổi căn bản, mang tính thực chất chứ không hình thức. Trên các diễn đàn cũng có ý kiến đề xuất tăng lương 21-22%, nghĩa là một người đang hưởng lương 10 triệu đồng/tháng cũng chỉ tăng thêm được 2,1 triệu đồng. Mức này, theo đại biểu, vẫn chưa đúng với tinh thần của Nghị quyết 27.

"Bối cảnh hội nhập, rào cản quốc gia không còn là vấn đề, cạnh tranh thu hút nhân lực chất lượng cao diễn ra gay gắt. Đặc biệt, các quốc gia đang đối mặt tình trạng già hóa dân số, thu hút nhập cư là chìa khóa tăng trưởng kinh tế. Nếu không có chính sách hợp lý thì hoàn toàn thua ngay trên sân nhà trong thu hút nhân lực chất lượng cao", đại biểu khuyến nghị.

Bà Mai cho rằng cần quyết tâm thực hiện Nghị quyết 27. Theo đó, hằng năm, cả nước cần dành 50% tăng thu dự toán, 70% tăng thu ngân sách địa phương và 40% tăng thu ngân sách Trung ương để tăng lương.

Theo đại biểu, cần phân bổ đúng trật tự ưu tiên khi dùng nguồn tăng thu, tức là ưu tiên cho chính sách tiền lương trước khi xem xét các dự án đầu tư. Năm 2022 tăng thu lớn, ngân sách Trung ương là 195.000 tỷ đồng, ngân sách địa phương 208.000 tỷ đồng, số chuyển nguồn cải cách tiền lương 269.000 tỷ đồng. Trong số này, theo đại biểu, cần dành nguồn lực tương xứng cho cải cách tiền lương.

"Cần coi trả lương là hình thức đầu tư mà ở đây là đầu tư cho con người, cho tương lai. Chỉ khi đầu tư tương xứng đáng mới mang lại hiệu quả thiết thực. Việt Nam không thiếu người tài, không thiếu người tâm huyết muốn cống hiến, nhưng cần chính sách đủ mạnh, tạo niềm tin cho người lao động", đại biểu Mai lập luận.